Glisemik indeks nedir?

Glisemik indeks karbonhidrat içeren besinin belli bir zaman aralığında kan şekerini yükselttiği aralıktır.

Besinlerin glisemik indeks hızları 0-100 aralığında değişmektedir. Rakamlar yükseldikçe kan şekerini arttırma oranı da o kadar hızlı olur.

Beden yemek sonrasında  sonra insülin salınımına başlar. Yemeklerle alınan glisemik indeksi yüksek besinlerle beslenildiğinde  insülin salınımı daha da yükselir. Bağırsaklarda emilen glikoz karaciğerde glikojene dönüştürür ve depolanır.

Glisemik indeks tablosu 50 gram karbonhidrat içeren bir besinin 2 saat içindeki kandaki glukoz (şeker) oluşturma hızıdır.

Glisemik yük nedir?

Glisemik yük ise karbonhidrat içerikli bir besinin bedene alındıktan sonra oluşturduğu insülin ihtiyacı ve glisemik yanıt seviyesidir.

Örneğin meyve suyu yerine meyvenin kendisini tüketmek posa içeriğinde arttıracağı için glisemik indeksi ve glisemik yükü de düşük olur.

Ama glisemik indeksi çok yüksek olan bir besinin az tüketildiği takdirde glisemik yükü düşük olacaktır.

Glisemik Yük nasıl hesaplanır?

GY=Gİ x Sindirilebilen KH/100 olarak hesaplanır.

Beslenme şeklinin yüksek glisemek yük ile beslenilmesihiperglisemi ve hiperinsülinemiye neden olabilir.

Yapılan bir çalışmaya göre, karbonhidratların kalite (yüksek lif ve posa içeriğinin olması) ve kantitesini ölçmesinden dolayı glisemik yük’ün etkilerinin, glisemik indek’den daha güçlü olduğu ileri sürülmüştür.

Glisemik yükü düşük besinlerin tercih edilmesi sağlıklı beslenme, kronik hastalıklardan korunma ve diyabetin tıbbi beslenme tedavisinde önem taşır.

Genelde protein değeri yüksek veya yağ oranı olan yiyeceklerde glisemik indeks ya hiç yok yada çok azdır.  Ama unutmamalıdır ki bu glisemik yükü ve glisemik indeksi düşük olsun diye çok fazla hayvansal ürün tüketeceğiz anlamına gelmez. Bu seferde kolesterolün artmasına neden olabilir. Ve kalp ve damar hastalıklarına neden olabilir.

Baklagiller glisemik yük açısından güzel besinlerdir. İçindeki lif sayesinde ama ölçülü yenmezse yine glisemik indeksin artmasına neden olabilir.

Yağsız süt, kaymaksız yoğurt, taze meyveler, kepekli ekmek, bakliyatlar,düşük glisemik indeksli gıdalardır.

Meyve suları nerdeyse en yüksek glisemik indeksi ve glisemik yükü olan besinler olmanın yanında meyvenin kendini ölçülü miktarda posası ile tüketildildiğinde glisemik yükü düşecektir.

Burada önemli olan nokta posalı, lif yiyeceklerin karbonhidrat değeri yüksek olsa bile ölçülü beslenildiğinde glisemik yükü düşük olacaktır.

En çok glisemik indeksi yüksek olan olan besinler yani şekerlerin nişastası yüksek olan besinlerden daha çok tüketildiği takdirde glisemik indeksi ve glisemik yükü nerde aynı olabilir.