tiroid bezi

Tiroid Hastalığında Beslenme Önerileri?

Son zamanlarda kime sorsam tiroid hastalığı ile bir bağlantısı var ama maalesef hipo (düşük), hiper (yüksek) tiroid mi olduğunu bilmiyor.

Bu yazıda tiroid hastalığı ve çeşitleri en sonunda da beslenme önerilerini paylaşacağım.

Hipotiroid : Tiroid hormonu az salgılanır. İyot eksikliği görülür ve iyotlu tuzlar kullanılır.

Hipertiroid: Tiroid hormonu fazla sagılanır. İyotsuz tuzlar kullanılır.

Hipotiroid hastalıkları 

Hipertiroid hastalığı

Hashimoto tiroiditi: bağışıklık sistemi kendi tiroid dokusuna saldırır.  Tiroid dokusu sağlıklı çalışamaz ve hormon üretiminde sorunlar gelişir.

Graves hastalığı: Tiroid bezlerinin gereğinden fazla tiroid hormonu üretmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.

Tiroid bezinin ameliyatla çıkarılması: Tiroid bezi, ameliyat yoluyla alınmış veya bir takım toksik maddelere maruz kalmış olabilir. Bu durumda hastanın ömür boyu tiroid hormonu ilacı alması gerekmektedir.   

İyot fazlalığı: Tiroidin ürettiği iki hormon olan T3 ve T4 hormonlarının yapımı için iyot önemli bir bileşendir. Vücutta iyotun fazla olduğu durumlarda, T3 ve T4 hormonları gereğinden fazla salgılanabilmektedir.

Radyasyon tedavisi: Baş ve boyun kanserlerini tedavi etmek için kullanılan radyoterapi, tiroid bezinizi etkileyebilmekte ve hipotiroidizme yol açabilmektedir

 Subakut tiroidit: Tiroidin iltihaplanması sonucunda, tiroid bezi gereğinden fazla hormon salgılar. Bu durum genellikle birkaç hafta süren, ancak bazen aylarca devam edebilen geçici hipertiroidizm rahatsızlığına sebebiyet vermektedir.

Ağır hipotiroidi (miksödem koması), uzun süre tedavi edilmeyen hipotiroidi, tiroid hormon seviyelerinin çok fazla düşmesine sebebiyet vermektedir. Bunun neticesinde miksödem koma adı verilen ciddi bir durum oluşabilir. Miksödem koması; uyuşukluk, kafa karışıklığı, halsizlik ve solunum güçlüğü gibi belirtileri olan, nadir fakat yaşamı tehdit eden bir durumdur.

Toksik adenoma: Tiroid bezinde nodüllerin oluşmasıyla, vücudun kimyasal dengesini bozan tiroid hormonları gereğinden fazla salgılandiği durumdur

Hipofiz bezi bozuklukları veya tiroid bezinde kanserli büyümeler: Nadir de olsa bu nedenlerden hipertiroidizm de gelişebilir.

 

 

 

 

 

 

                  Hipotiroid Hastalığı Belirtileri 

                

 

Hipertiroid Hastalığı Belirtileri 

          Metabolizma hızı düşüktür

           Metabolizma hızı yüksektir

  • Yorgunluk
  • Huzursuzluk
  • Depresyon
  • Sinirlilik
  • Soğuğa karşı artan hassasiyet
  • Sıcağa tahammülsüzlük ve terleme
  • Kabızlık
  • Mide bulantısı ve kusma
  • Kuru cilt
  • Kaşıntı
  • Seyrekleşen saçlar
  • Seyrekleşen saçlar
  • Kilo almak
  • Zayıflık
  • Soğuğa karşı artan hassasiyet
  • Sıcağa tahammülsüzlük ve terleme
  • Yavaşlayan kalp atış hızı
  • Düzensiz ve çoğunlukla hızlanan kalp atışı
  • Büyümüş tiroid bezi (guatr)
  • Erkeklerde meme büyümesi
  • Daha uzun uyku saatleri
  • Uyumakta zorluk
  • Kas ağrıları, hassasiyeti ve sertliği
  • Eklemlerde ağrı, sertlik veya şişme
  • Konsantrasyon bozukluğu
  • Normalden daha ağır veya düzensiz adet dönemleri

 

 

Tiroid Bastalığı  ve Beslenme

İyot: Günlük iyot tüketim sağlıklı bir insanda 100-200 μg. Hamilerde bu oran 200-300 μg’ye kadar çıkabiliyor.

Hipotiroid hastalarına iyottan zengin bir beslenme önerilir. Ama Hipertiroid hastalarında bu durum tam tersi olarak iyottan fakir bir beslenme önerilir.

Ameliyat, ila. kullanımı ve tedavi durumlarında doktorunuza iyotlu mu iyotsuz mu tuz kullanmanız gerektiğini danışmayı unutmayın.

Guatrojen besinler nedir?

Guatrojen besinler; turp, karalahana, beyazlahana (lahanagiller), şalgam, brokoli, marul, soya ve hardal tohumu içeren besinlerin içinde olan bir maddedir.

Guatrojen kelimesi “guatr’a neden olan” “guatr yapıcı” anlamlarına gelmektedir. İyot emilimin engelleyerek tiroid hormonun daha fazla çalışmasını sağlar.

Hypertiroidi olan hastalar rahatlıkla guatrojen besinleri tüketebilirken  iyot ekliği ve tiroid hormonun az çalışması sonucu olan hipotiroid hastalarını dikkatl, tüketmesi tavsiye edilir gerekirse sınırlama getirilir.

Guatrojen besinler çok tüketildiğinde iyot emilimini azaltabilmektedir ama kış aylarında ayda sadece bir kaç kez bu yiyecekleri tüketmeleri normal porsiyonlarda sorun olamayacaktır. 

Selenyum: Tiroid hormonun dengeli salgılanmasına yardımcı olabileceği için hem Hipertiroid hem de Hipertiroid hastalarında eksiliği varsa giderilmesinde fayda sağlanacaktır. Yumurta, balık, baklagiller ve kuruyemişler selenyumdan zengin besinlerdir.

Çinko: Bağışıklık sistemini güçlendirdiği beslenme programında bir ömür boyu tüketilmesi gereken bir mineraldir. Baklagiller, baklagil ve kaju gibi bazı kuruyemişlerin içeriğinde vardır. 

 Hipotiroidi Olan Hastalarda Beslenme Önerileri

  • Metabolizma yavaş olduğu için metabolizmayı hızlandırmak için bol bol yürüyüş yapılmalı gerekirse daha önceden yapılan egzersizler tekrarlanmalı.
  • Bol sıvı tüketilmeli ve günde 3 tane bitki çayı tüketmekte yarar var.
  • Karbonhidrat ve şeker tüketimde dikkat edilmesi gerekir. İçeceklerini şekersiz içmelerinde fayda var.
  • Kabızlık görüldüğü taktirde şekersiz komposto içmeleri tavsiye edilir.
  • Kayısı, incir ve erik en yararlı komposto türlerindendir özellikle de kabızlık durumlarında.
  • Bol sıvı tüketmeleri hem kabızlık hemde metabolizmayı hızlandıracaktır.
  • Özellikle beyaz unlu ekmekler yerine daha çok bol tahıllı lifli ekmekler tercih edilmeli. Bulgur ve kepekli pirinç gibi daha çok lif içeren besinler tercih edilmeli.
  • Günlük kalori miktarının vücut ve beden indeksine göre harcanan enerjinin altında olduğu taktirde kilo vermeye başlanır.
  • Tuz alımını iyotlu tuzdan yana kullanmalarında yarar var.
  • Sebze tüketimlerini günlük 2-3 porsiyon meyve tüketimi de 2-3 porsiyon tutmalarında yarar var.
  • Günlük protein ihtiyaclarını yağsız ve derisi alınmış etlerden veya bitkisel proteinden karşılayabilirler.
  • Süt ve süt ürünlerinde 400-500 gram kadar tam yağlı ürünlerden terci etmeleri ileride oluşabilecek Tip 2 diyabet riskini azaltabilmektedir.

NOT: Haşimato tiroidi hipotiriod hastalığı olduğu için hipotiroid hastalığında olduğu gib beslenmelerinde yarar var doktoru aksini söylemedikçe.

NOT: Özellikte de hipotrirodi ve haşimato hastalarında kilo almaya yatkın olduğu ve kilo vermekte zorluk çekilebileceği gibi size özel diyet listelerim kalıcı kilo vermenizde ve kendinizi tanımanızda yardımcı olacaktır.

Hipertroid Hastalarında Beslenme Önerileri

  • Metabolizma hızı yüksek olduğu için metabolizma hızını düşüren beslenme çeşidi benimsenmelidir.
  • Kusma ve ishal durumlarında bol sıvı tüketmelerinin yanında daha az lifli tüketmelerinde yarar var. Özelikle pirinç lapası, patates, ve yoğurt ve kabuksuz şeftali ve elma birde muz tüketebilirler.
  • Uykusuzluk ve sinirlilik hali olabileceğinde uyku düzenlerine dikkat etmelerinde yarar var. Gerekirse aynı zamanda uyumaları ve kalkmalarını günlük planlı davranmaları hayat kalitesin artıracaktır. Karanlık bir oda da yatmaları daha verimli uyku kalitesi olmasında yardımcı olur.
  • Melatonin dışardan almaları uykuya dalmalarını kolaylaştıracaktır.
  • Bitki çaylarında melisa çayı da uyumadan önce rahatlatacaktır.
  • Bol sıvı tüketim özellikle ishal durumunda vücut minerallerinin dengelenmesinde yardımcı olur.
  • Çay, kahve gibi metabolizmayı hızlandıran kafein içeren gıdalardan uzak durulmalıdır.
  • Zayıflama söz konusu olduğunda özellikle günlük ihtiyaçları olan kalori miktarının hepsinin aldıklarından emin olmaları gerekir.

Dinlemek isterseniz:

 

 

İngilizce ve türkçe birçok kaynaktan yararlanıldığı gibi özelikle de Dr. Doğan’a websitsindeki bilgilendirmesinden  dolayı teşekkür ederim.

https://www.drozdogan.com/tiroid-hastaliklari-hipotiroidi-hipertiroidi-ve-beslenme-iliskisi/

Yorum Yaz

Open chat
Nasıl yardımcı olabilirim?
Merhaba, ben Filiz Karaoğlu. Nasıl yardımcı olabilirim?